| Lp. | Nazwa przedmiotu/modułu | Liczba godzin | Liczba punktów ECTS |
|---|---|---|---|
| 1 | Wprowadzenie do projektowania proekologicznego | 20 | 4 |
| 2 | Współczesna architektura proekologiczna | 45 | 7 |
| 3 | Proekologiczne materiały i technologie budowlane | 55 | 9 |
| 4 | Metodologie i narzędzia oceny środowiskowej struktur przestrzennych | 55 | 9 |
| 5 | Praca zaliczeniowa | 5 | 1 |
| Razem | 180 | 30 |
1. Wprowadzenie do projektowania proekologicznego
a) Tło środowiskowe, cywilizacyjne i społeczno-kulturowe projektowania proekologicznego.
b) Cele, postulaty i priorytety projektowania proekologicznego.
c) Zasady projektowania proekologicznego.
d) Podstawy prawne problematyki budownictwa energooszczędnego:
- dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków,
- ustawa z dnia 7 lipca 1997 r. – Prawo budowlane,
- przepisy dotyczące metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej,
- przepisy dotyczące zakresu i formy projektu budowlanego,
- przepisy dotyczące audytu energetycznego,
- przepisy dotyczące warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
e) Ekonomika i finansowanie rozwiązań proekologicznych.
2. Współczesna architektura proekologiczna
a) Materiały budowlane:
- wyrób budowlany a środowisko,
- współczesne koncepcje wykorzystania materiałów tradycyjnych i nisko przetworzonych,
- materiały uprzemysłowione,
- materiały nowej generacji.
b) Obudowa budynku:
- czynniki wpływające na optymalizację środowiskową elewacji,
- relacja powierzchni pełnych do przeszkleń,
- szczelność budynku,
- izolacyjność termiczna,
- technologia wykonania,
- ochrona transparentnych przegród przed nadmiarem promieniowania słonecznego,
- zieleń,
- systemy pasywnie i aktywnie pozyskujące energię,
- wykończenie zewnętrzne,
- koncepcje przyszłości.
c) Relacje budynku z otoczeniem:
- znaczenie uwarunkowań lokalizacyjnych dla energooszczędności,
- wpływ czynników otoczenia w skali mikrourbanistycznej (zagospodarowanie otoczenia budynku, rodzaj i ukształtowanie powierzchni terenu, orientacja i forma przestrzenna budynku),
- konsekwencje architektoniczne rozwiązań proekologicznych w relacji budynku z otoczeniem (forma i jej orientacja, kontakt z otoczeniem, zagospodarowanie terenu, zagadnienia komunikacyjne).
d) Przestrzeń i instalacje:
- przestrzeń w architekturze proekologicznej,
- instalacje w architekturze proekologicznej (instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii, inne wybrane instalacje energooszczędne i przyjazne środowisku, optymalizacja funkcjonowania instalacji w budynku),
- konsekwencje architektoniczne projektowania budynków z przestrzenią i instalacjami o charakterze proekologicznym.
e) Proces projektowania budynków proekologicznych:
- złożoność i zmienność systemu architektury proekologicznej,
- zintegrowany proces projektowania,
- metody badawcze,
- ocena wartości ekologicznej.
f) Architektura proekologiczna – studia przypadków.
3. Proekologiczne materiały i technologie budowlane
a) Gospodarka materiałowa w budownictwie proekologicznym:
- energia i emisja wbudowana,
- ocena cyklu życiowego wyrobów i struktur przestrzennych – LCA,
- materiały i technologie budowlane a zdrowie,
- odpady.
b) Gospodarka wodna w budownictwie proekologicznym.
c) Gospodarka energetyczna w budownictwie proekologicznym:
- energooszczędność,
- źródła odnawialne,
- podstawy budownictwa pasywnego,
- systemy instalacyjne,
- elementy fizyki budowli,
- przepływ ciepła w przegrodach.
d) Ocena stanu ochrony cieplnej budynku:
- określenie danych do obliczenia wskaźników energetycznych – cech geometrycznych i wymiarowych oraz występujących mostków cieplnych,
- określenie cech fizycznych materiałów i wyrobów budowlanych,
- obliczanie wartości współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych zgodnie z PN EN ISO 6946,
- ocena szczelności przegród,
- określenie wielkości przepływu powietrza wentylacyjnego oraz solarnych i wewnętrznych zysków ciepła,
- interpretacja wyników badań przenikania ciepła przez przegrody budowlane metodą termowizji i badań szczelności.
e) Ocena systemu ogrzewania i zaopatrzenia w ciepłą wodę:
- ocena stanu i sprawności elementów systemu grzewczego (wytwarzania, przesyłu, regulacji wykorzystania),
- ocena stanu i sprawności elementów systemu zaopatrzenia w ciepłą wodę użytkową,
- ocena możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii – analiza techniczno-ekonomiczna możliwości racjonalnego wykorzystania alternatywnych źródeł energii, w tym odnawialnych, takich jak pompy ciepła, kolektory słoneczne oraz zdecentralizowany system zaopatrzenia w energię, a także skojarzonej produkcji energii i ciepła.
f) Ocena systemu wentylacji i klimatyzacji z uwzględnieniem wymagań ochrony przeciwpożarowej i akustycznej:
- wentylacja grawitacyjna,
- wentylacja hybrydowa,
- aeracja,
- wentylacja mechaniczna,
- klimatyzacja (systemy powietrzne i systemy powietrzne z czynnikiem chłodniczym),
- przedsięwzięcia zmniejszające zużycie energii w instalacjach klimatyzacji i wentylacji (odzysk ciepła, wymienniki gruntowe),
- dostosowanie powietrza do potrzeb, efektywność rozdziału powietrza, automatyczna regulacja.
g) Ocena instalacji oświetleniowej w budynku:
- systemy oświetlenia dziennego,
- możliwości sterowania systemem oświetleniowym,
- przedsięwzięcia zmniejszające zużycie energii na oświetlenie.
4. Metodologie i narzędzia oceny środowiskowej struktur przestrzennych
a) Przegląd metod i narzędzi oceny środowiskowej.
b) Oceny oddziaływania na środowisko.
c) Certyfikacja budynków (systemy LEED, BREEAM, DGNB itp.).
d) Audyty energetyczne.
e) Świadectwa charakterystyki energetycznej – wprowadzenie.
f) Metodyka obliczeń:
- obliczanie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania według polskich norm,
- obliczanie zapotrzebowania na ciepło na cele przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- obliczanie kosztów energii zużywanej na cele ogrzewania, ciepłej wody użytkowej i wentylacji,
- obliczanie zapotrzebowania na energię na potrzeby oświetlenia,
- programy komputerowe do sporządzania obliczeń.
g) Metodyka opracowania świadectw:
- świadectwo dla budynków mieszkalnych,
- świadectwo dla lokali mieszkalnych,
- świadectwo dla budynków użyteczności publicznej, usługowych, produkcyjnych i gospodarczych,
- programy komputerowe do sporządzania świadectw.
h) Wykonanie szkoleniowych świadectw dla budynku i lokalu mieszkalnego.
i) Sprawdzian umiejętności:
- część testowa,
- część praktyczna.
Planowany efekt ekologiczny
Studia podyplomowe Architektura i budownictwo proekologiczne stanowią odpowiedź na rosnące potrzeby edukacyjne związane z realizowaniem zasad ochrony środowiska naturalnego, w szczególności w dziedzinie ostrożnego i racjonalnego gospodarowania zasobami będącymi źródłami energii i emisji. Sektor budowlany, do którego należy zaliczyć przemysł materiałów budowlanych oraz budynki, ma istotny udział w wykorzystaniu paliw i energii oraz produkcji dwutlenku węgla. Działania konieczne dla zwiększenia efektywności energetycznej i ograniczenia emisji zostały określone w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, m.in. w:
- dyrektywie 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona),
- dyrektywie 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych – zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola (wersja przekształcona),
- dyrektywie 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko,
- dyrektywie 2012/27/UE z dnia 11 września 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej.
Analizy wskazują, że w sektorze budowlanym często dochodzi do nieracjonalnego zużycia energii. Konsekwencją jest pogorszenie jakości środowiska jako całości. Warunkiem zrównoważonego zarządzania energią w tej dziedzinie są w pierwszej kolejności rozpowszechnienie wiedzy i wzrost świadomości proekologicznej inżynierów, architektów i urzędników odpowiedzialnych za właściwe przygotowanie lub zweryfikowanie wymaganych ocen efektywności energetycznej budynków oraz ocen wpływu struktur przestrzennych na środowisko. Wyszkolenie profesjonalistów w zakresie pasywnych i energooszczędnych technologii i projektów budynków, odnawialnych źródeł energii oraz opłacalności ich stosowania przyczyni się do poprawy praktyki w budownictwie oraz w przemyśle materiałów budowlanych.
Proponowane treści programowe studiów podyplomowych Architektura i budownictwo proekologiczne ukształtują proekologiczną postawę absolwentów, która będzie miała wpływ na odrzucenie zagrażających środowisku zachowań w ich otoczeniu prywatnym i zawodowym. Studia dostarczą wiedzy i umiejętności, które pozwolą na podejmowanie decyzji zgodnych z założeniami dyrektyw UE. W rezultacie zwiększy się liczba inwestycji i modernizacji zrealizowanych z zachowaniem zasady optymalizacji efektywności energetycznej, opłacalności, zmniejszenia emisji oraz poprawy warunków klimatu wnętrz i mikroklimatu wokół budynków. Dalekosiężnym efektem studium będą oszczędności energii nieodnawialnej, zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych, racjonalne gospodarowanie zasobami, redukcja zanieczyszczeń wody, gleby i powietrza oraz zwiększenie bioróżnorodności lokalnych ekosystemów i poprawa dobrostanu ludzi.