Laboratorium Światła stanowi interdyscyplinarną jednostkę badawczą, której profil naukowy koncentruje się na analizie i modelowaniu środowiska świetlnego w architekturze oraz przestrzeni miejskiej. Prowadzone prace obejmują zarówno badania podstawowe nad relacją człowiek–światło, jak i zastosowania praktyczne związane z projektowaniem, monitorowaniem oraz modernizacją systemów oświetleniowych. Laboratorium powstało w wyniku realizacji grantu AURUM (DEC-1/2022/IDUB/II.1a/Au) w Centrum EcoTech PG w ramach programu IDUB  „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”.

KOORDYNACJA NAUKOWA:

dr hab. inż. arch. Justyna Martyniuk-Pęczek, prof. uczelni; dr Natalia Sokół; dr inż. arch. A. Bladowski

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA:

dr Claudia Naves David Amorim — Uniwersytet Brasílii (Universidade de Brasília, Brazylia);  dr Joara Cronemberger — Uniwersytet Brasílii (Universidade de Brasília, Brazylia); dr Niko Gentile — Uniwersytet w Lund (Szwecja); dr Ricardo Bernardo — Uniwersytet w Lund University (Szwecja); A.K. Diakité-Kortlever — Technische Universität Berlin (TU Berlin)

ZAKRES DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ

  1. Modelowanie i symulacje cyfrowe

Laboratorium opracowuje parametryczne modele środowiska świetlnego, wykorzystując narzędzia BIM, GIS oraz symulacje komputerowe (proste programy m.in. Rihno, AndrewMarsh app, Daylight Visualiser). Modele te służą do analizy komfortu wizualnego, oceny olśnienia i dostępności światła dziennego, a także do badania wpływu światła na rytm dobowy i zdrowie użytkowników. Wyniki prac wspierają rozwój wytycznych projektowych oraz strategii adaptacyjnych w odpowiedzi na zmiany klimatu.

  1. Badania in situ i monitoring środowiska świetlnego

Istotnym obszarem działalności Laboratorium są pomiary terenowe prowadzone w budynkach mieszkalnych, edukacyjnych, użyteczności publicznej oraz w przestrzeniach miejskich. Pomiary obejmują zarówno aspekty ilościowe (natężenie oświetlenia, równomierność rozkładu światła), jak i jakościowe (widmo, barwa, migotanie). Badania prowadzone są w odniesieniu do norm PN-EN 17037 i PN-EN 12464-1 oraz wytycznych międzynarodowych.

  1. Światło w kontekście dziedzictwa kulturowego

Laboratorium realizuje projekty dokumentacyjne i analityczne w obiektach zabytkowych, w których warunki świetlne odgrywają kluczową rolę dla percepcji przestrzeni. Wykorzystywane są cyfrowe bliźniaki i platformy WebGIS, a także wizualizacje w środowiskach AR/VR. Badania te łączą perspektywę architektoniczną z ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego.

  1. Badania techniczne i trwałość systemów oświetleniowych

Zespół prowadzi analizy jakości, energochłonności i trwałości nowoczesnych systemów oświetleniowych. Obejmują one m.in. badania zjawiska migotania, ocenę parametrów barwowych i widmowych, a także integrację danych pomiarowych z cyfrowymi modelami budynków i przestrzeni. Ważnym uzupełnieniem tych działań są studia przypadków i ekspertyzy realizowane w ramach współpracy międzynarodowej, w tym w IEA (International Energy Agency – Międzynarodowa Agencja Energetyczna) SHC Task 61 „Integrated Solutions for Daylighting and Electric Lighting” oraz Task 70 „Low Carbon, High Comfort Integrated Lighting”, które dostarczyły metod i przykładów oceny zintegrowanych systemów oświetleniowych w różnych kontekstach budynkowych i klimatycznych.

POTENCJAŁ APARATUROWY

Laboratorium wyposażone jest w nowoczesne urządzenia pomiarowe, umożliwiające realizację szerokiego zakresu badań:

  • GL SPECTIS 1.0 Touch + Flicker – spektrometr przenośny umożliwiający pomiary widmowe i fotometryczne (iluminancja, CCT, CRI, parametry barwowe) oraz zaawansowaną analizę migotania w zakresie 0,1 Hz – 12,5 kHz. Aparat pozwala na dokumentację światła naturalnego i sztucznego w warunkach laboratoryjnych i terenowych.
  • Trzy luksomierze UNI-T UT381A – wysokiej klasy mierniki natężenia oświetlenia o zakresie do 400 000 lx i dokładności ±3% (dla źródła referencyjnego 2856 K). Dzięki możliwości prowadzenia równoczesnych pomiarów wielopunktowych, urządzenia te wspierają analizę rozkładu światła w przestrzeni, walidację wyników symulacji komputerowych oraz ocenę zgodności z obowiązującymi normami. Luksomierze wyposażone są w funkcje zapisu danych, automatycznego doboru zakresu oraz komunikację bezprzewodową (Bluetooth), co umożliwia integrację wyników z bazami danych badawczych.

CEL DZIAŁALNOŚCI

LLL - Laboratorium Światła, poprzez integrację nowoczesnej aparatury pomiarowej z zaawansowanymi metodami cyfrowego modelowania, stanowi wyspecjalizowane zaplecze badawcze umożliwiające realizację prac naukowych i aplikacyjnych w skali wnętrz, pojedynczych obiektów architektonicznych oraz całych struktur urbanistycznych. Wyposażenie laboratorium wykorzystywane jest zarówno w projektach badawczych, jak i w procesie dydaktycznym – podczas zajęć umożliwiających studentom wykonywanie symulacji komputerowych oraz pomiarów terenowych parametrów świetlnych. Tym samym jednostka wpisuje się w międzynarodowy nurt badań nad zrównoważoną oraz prozdrowotną transformacją środowiska zbudowanego, łącząc perspektywy nauk technicznych, architektury i nauk o zdrowiu, a jednocześnie realizując cele zrównoważonego rozwoju: SDG 3 – Dobre zdrowie i jakość życia, SDG 4 – Dobra jakość edukacji oraz SDG 11 – Zrównoważone miasta i społeczności.